មាតារបស់ ម៉េងជឺ
ម៉េងជឺ ជាកំពូលអ្នកប្រាជ្ញមួយរូបនៅក្នុងសម័យ ចានក្វ័រ (មុនគ.ស ៣៧២-២៨៩ ឆ្នាំ) ឋានៈរបស់ ម៉េងជឺ គឺបន្ទាប់ពី ខុងជឺ តែម្នាក់ប៉ណ្ណោះ។ មនុស្សម្នាតែងតែនិយាយគ្នាថា «ជោគជ័យរបស់ ម៉េងជឺ គឺចែកមិនដាច់ពីការអប់រំ និងការ បង្ហាត់ បង្រៀនដ៏ តឹងរឹងរបស់ មាតារបស់គាត់ឡើយ»។កាលពីដើមឡើយផ្ទះរបស់ ម៉េងជឺ គឺអាស្រ័យ នៅជិតព្រៃស្មសាន (ព្រៃដែលគេយកសាកសព ទៅដុតឬកប់)។ សម័យ ដែល ម៉េងជឺ នៅតូច គាត់ចូលចិត្តរត់លេងនៅម្ដុំព្រៃស្មសាននោះ ពេលឃើញអ្នកស្រុកធ្វើនូវពិធីបញ្ចុះសាកសព គាត់ក៏យកតម្រាប់់តាមដោយបបួលមិត្តភក្តិមកលេងបញ្ចុះសព ដូចជាជួយគ្នាជីករណ្ដៅ និងសែងក្ដារមឈូសសព ជាល្បែងលេងកម្សាន្តយ៉ាងសប្បាយរីករាយ។ ម្ដាយរបស់ ម៉េងជឺ ឃើញហើយក៏មានអារម្មណ៍ថា មជ្ឈដ្ឋានបែបនេះ ជះឥទ្ធិពលពុំល្អចំពោះការលូតលាស់របស់ក្មេងទេ ស្រេចហើយគាត់ក៏បានផ្លាស់ទីលំនៅ។
ផ្ទះរបស់ ម៉េងជឺ ស្ថិតនៅក្បែរផ្សារនិងហាងលក់ដូរ ក្រោយពីបានប្ដូរមកកន្លែងនេះ ម៉េងជឺ ក៏នាំមិត្តភក្តិលេងល្បែងលក់ដូរ យកតម្រាប់តាមអ្នកលក់ដូរក្នុងតំបន់នោះ។ ម្ដាយរបស់ ម៉េងជឺ បានឃើញដូច្នេះ គាត់មានអារម្មណ៍មិនស្ងប់សោះ គាត់គិតថាបរិស្ថានដូចនេះ អំណោយផលមិនល្អចំពោះការសិក្សាស្រាវជ្រាវរកចំណេះដឹងរបស់ក្មេងទេ ម្ល៉ោះហើយគាត់ក៏ដូរផ្ទះម្ដងទៀត។
ម្ដងនេះ ដូរមកនៅក្បែរសាលារៀន មនុស្សដែលចេញចូលនៅកន្លែងនេះ សុទ្ធតែលំដាប់បញ្ញាជន អ្នកទ្រទ្រង់ចំណេះដឹង។ ម៉េងជឺ ឃើញមនុស្សចេញចូលនៅកន្លែងនេះ សោតសឹងតែជាអ្នកមានចរិយាមារយាទល្អ គាត់និងមិត្តភក្ដិរបស់គាត់ក៏រៀនតាមបញ្ញាជនពួកនោះ។
ម្ដាយរបស់ ម៉េងជឺ ឃើញដូច្នោះ ក៏សប្បាយចិត្តខ្លាំងណាស់ ទើបតាំងលំនៅស្ថាននៅទីកន្លែងនោះ ជាអចិន្ត្រៃយ៍។ ការដែលម្ដាយរបស់ ម៉េងជឺ មាក់ងាយពួកអាចារ្យភ្លុក ពួកឈ្មួញ និងអ្នកលក់ដូរ ដែលជាអ្នកប្រើកម្លាំងរកលុយចិញ្ចឹមជីវិត ដោយសុចរិតជាគំនិតមិនសូវត្រឹមត្រូវប៉ុន្មានទេ ប៉ុន្តែការចាប់អារម្មណ៍ទៅលើការលេងរបស់ក្មេងៗ ហើយត្រិះរិះពិចារណាពីឥទ្ធិពលនៃបរិស្ថាននៅជុំវិញ ដែលមានចំពោះក្មេង ចាត់ទុកជារឿងដែលគាត់សម្លឹងមើលហេតុការណ៍បានវែងឆ្ងាយណាស់ ហេតុនេះហើយ ទើបមនុស្សទូទៅសរសើរចំពោះគាត់លើចំណុចនេះជាខ្លាំង។
បន្ទាប់មក ម៉េងជឺ បានចម្រើនវ័យធំឡើង ដល់វ័យដែលល្មមចូលសាលារៀន ម្តាយរបស់គាត់ក៏បានបញ្ជូនទៅសាលារៀន។ មានថ្ងៃមួយនោះ មិនទាន់ដល់ពេលចេញពីរៀនទេ ម៉េងជឺ គេញពីរៀនមកផ្ទះ ម្ដាយរបស់គាត់កំពុងត្បាញក្រណាត់។ ពេលនោះម្ដាយរបស់ ម៉េងជឺ ខឹងយ៉ាងខ្លាំងដែលកូនរបស់គាត់មិនស្រលាញ់នូវអំពើល្អ គាត់បានយកកន្ត្រៃកាត់ក្រណាត់មួយផ្ទាំងនោះរហែកខ្ទេចខ្ទីអស់។ ម៉េងជឺ មិនយល់អំពីទង្វើរបស់ម្ដាយសោះ ទើបសួរម្ដាយថា ហេតុអ្វីទើបម្ដាយធ្វើបែបនេះ? ម្ដាយរបស់ ម៉េងជឺ ឆ្លើយថា៖
«ឯងឈប់រៀនពាក់កណ្ដាលទី ប្រៀបបីដូចជាម៉ែត្បាញក្រណាត់មិនទាន់រួច ហើយបោះក្រណាត់ចោលអីចឹងដែរ ឯងគប្បីដឹងថាបុរសត្រូវសិក្សាឱ្យមានចំណេះដឹងនិងមានសមត្ថភាពខ្ពស់ ទើបទៅថ្ងៃអនាគតជីវិតមានភាពភ្លឺស្វាងគ្មានភយន្តរាយទាំងឡាយ។ ពេលនេះឯងគេចពីរៀនរត់មកផ្ទះ តើអនាគតរបស់ឯងមានអ្វីនៅសល់ទៀត។ រឿងនេះប្រៀបបីដូចជាគ្រួសាររបស់យើង ត្រូវអាស្រ័យម៉ែជាអ្នកត្បាញក្រណាត់ ដើម្បីចិញ្ចឹម ជីវិតអីចឹង។ ឥឡូវនេះ ម៉ែកាត់ក្រណាត់ដែលម៉ែត្បាញបានពាក់កណ្ដាលចោលហើយ តទៅម៉ែគ្មានលុយសម្រាប់ចាយវាយទៀតទេ»។
ពាក្យដាស់តឿនក្រើនរំឭករបស់ម្ដាយធ្វើឱ្យ ម៉េងជឺ រន្ធត់ក្នុងចិត្តជាខ្លាំង ចាប់តាំងពីពេលនោះមក គាត់ក៏ខិតខំប្ដេជ្ញាចិត្តរៀនសូត្រដោយក្ដីឧស្សាហ៍ព្យាយាម រហូតក្លាយជាកំពូលអ្នកប្រាជ្ញដ៏ល្បីឈ្មោះម្នាក់។
រឿងនេះ ជានិទស្សន៍ដែលបង្រៀនឱ្យយើងចេះ ត្រិះរិះពិចារណាថាមជ្ឈដ្ឋានជុំវិញមានឥទ្ធិពល ចំពោះក្មេងយ៉ាងខ្លាំង សូម្បីតែឪពុកម្ដាយរបស់ខ្លួនក៏ជាមជ្ឈដ្ឋានមួយរបស់ក្មេងដ៏បរិសុទ្ធដែលពុំទាន់ដឹងក្ដី។ យើងប្រាថ្នាឱ្យក្មេងក្លាយជាបុគ្គលល្អនិងមានសមត្ថភាព ព្រោះហេតុនេះយើងគួរតែសាងបរិយាកាសឱ្យល្អសម្រាប់ក្មេង។
ផ្ទះរបស់ ម៉េងជឺ ស្ថិតនៅក្បែរផ្សារនិងហាងលក់ដូរ ក្រោយពីបានប្ដូរមកកន្លែងនេះ ម៉េងជឺ ក៏នាំមិត្តភក្តិលេងល្បែងលក់ដូរ យកតម្រាប់តាមអ្នកលក់ដូរក្នុងតំបន់នោះ។ ម្ដាយរបស់ ម៉េងជឺ បានឃើញដូច្នេះ គាត់មានអារម្មណ៍មិនស្ងប់សោះ គាត់គិតថាបរិស្ថានដូចនេះ អំណោយផលមិនល្អចំពោះការសិក្សាស្រាវជ្រាវរកចំណេះដឹងរបស់ក្មេងទេ ម្ល៉ោះហើយគាត់ក៏ដូរផ្ទះម្ដងទៀត។
ម្ដងនេះ ដូរមកនៅក្បែរសាលារៀន មនុស្សដែលចេញចូលនៅកន្លែងនេះ សុទ្ធតែលំដាប់បញ្ញាជន អ្នកទ្រទ្រង់ចំណេះដឹង។ ម៉េងជឺ ឃើញមនុស្សចេញចូលនៅកន្លែងនេះ សោតសឹងតែជាអ្នកមានចរិយាមារយាទល្អ គាត់និងមិត្តភក្ដិរបស់គាត់ក៏រៀនតាមបញ្ញាជនពួកនោះ។
ម្ដាយរបស់ ម៉េងជឺ ឃើញដូច្នោះ ក៏សប្បាយចិត្តខ្លាំងណាស់ ទើបតាំងលំនៅស្ថាននៅទីកន្លែងនោះ ជាអចិន្ត្រៃយ៍។ ការដែលម្ដាយរបស់ ម៉េងជឺ មាក់ងាយពួកអាចារ្យភ្លុក ពួកឈ្មួញ និងអ្នកលក់ដូរ ដែលជាអ្នកប្រើកម្លាំងរកលុយចិញ្ចឹមជីវិត ដោយសុចរិតជាគំនិតមិនសូវត្រឹមត្រូវប៉ុន្មានទេ ប៉ុន្តែការចាប់អារម្មណ៍ទៅលើការលេងរបស់ក្មេងៗ ហើយត្រិះរិះពិចារណាពីឥទ្ធិពលនៃបរិស្ថាននៅជុំវិញ ដែលមានចំពោះក្មេង ចាត់ទុកជារឿងដែលគាត់សម្លឹងមើលហេតុការណ៍បានវែងឆ្ងាយណាស់ ហេតុនេះហើយ ទើបមនុស្សទូទៅសរសើរចំពោះគាត់លើចំណុចនេះជាខ្លាំង។
បន្ទាប់មក ម៉េងជឺ បានចម្រើនវ័យធំឡើង ដល់វ័យដែលល្មមចូលសាលារៀន ម្តាយរបស់គាត់ក៏បានបញ្ជូនទៅសាលារៀន។ មានថ្ងៃមួយនោះ មិនទាន់ដល់ពេលចេញពីរៀនទេ ម៉េងជឺ គេញពីរៀនមកផ្ទះ ម្ដាយរបស់គាត់កំពុងត្បាញក្រណាត់។ ពេលនោះម្ដាយរបស់ ម៉េងជឺ ខឹងយ៉ាងខ្លាំងដែលកូនរបស់គាត់មិនស្រលាញ់នូវអំពើល្អ គាត់បានយកកន្ត្រៃកាត់ក្រណាត់មួយផ្ទាំងនោះរហែកខ្ទេចខ្ទីអស់។ ម៉េងជឺ មិនយល់អំពីទង្វើរបស់ម្ដាយសោះ ទើបសួរម្ដាយថា ហេតុអ្វីទើបម្ដាយធ្វើបែបនេះ? ម្ដាយរបស់ ម៉េងជឺ ឆ្លើយថា៖
«ឯងឈប់រៀនពាក់កណ្ដាលទី ប្រៀបបីដូចជាម៉ែត្បាញក្រណាត់មិនទាន់រួច ហើយបោះក្រណាត់ចោលអីចឹងដែរ ឯងគប្បីដឹងថាបុរសត្រូវសិក្សាឱ្យមានចំណេះដឹងនិងមានសមត្ថភាពខ្ពស់ ទើបទៅថ្ងៃអនាគតជីវិតមានភាពភ្លឺស្វាងគ្មានភយន្តរាយទាំងឡាយ។ ពេលនេះឯងគេចពីរៀនរត់មកផ្ទះ តើអនាគតរបស់ឯងមានអ្វីនៅសល់ទៀត។ រឿងនេះប្រៀបបីដូចជាគ្រួសាររបស់យើង ត្រូវអាស្រ័យម៉ែជាអ្នកត្បាញក្រណាត់ ដើម្បីចិញ្ចឹម ជីវិតអីចឹង។ ឥឡូវនេះ ម៉ែកាត់ក្រណាត់ដែលម៉ែត្បាញបានពាក់កណ្ដាលចោលហើយ តទៅម៉ែគ្មានលុយសម្រាប់ចាយវាយទៀតទេ»។
ពាក្យដាស់តឿនក្រើនរំឭករបស់ម្ដាយធ្វើឱ្យ ម៉េងជឺ រន្ធត់ក្នុងចិត្តជាខ្លាំង ចាប់តាំងពីពេលនោះមក គាត់ក៏ខិតខំប្ដេជ្ញាចិត្តរៀនសូត្រដោយក្ដីឧស្សាហ៍ព្យាយាម រហូតក្លាយជាកំពូលអ្នកប្រាជ្ញដ៏ល្បីឈ្មោះម្នាក់។
រឿងនេះ ជានិទស្សន៍ដែលបង្រៀនឱ្យយើងចេះ ត្រិះរិះពិចារណាថាមជ្ឈដ្ឋានជុំវិញមានឥទ្ធិពល ចំពោះក្មេងយ៉ាងខ្លាំង សូម្បីតែឪពុកម្ដាយរបស់ខ្លួនក៏ជាមជ្ឈដ្ឋានមួយរបស់ក្មេងដ៏បរិសុទ្ធដែលពុំទាន់ដឹងក្ដី។ យើងប្រាថ្នាឱ្យក្មេងក្លាយជាបុគ្គលល្អនិងមានសមត្ថភាព ព្រោះហេតុនេះយើងគួរតែសាងបរិយាកាសឱ្យល្អសម្រាប់ក្មេង។
Post A Comment: